Architektura Śląska to wielowiekowa historia — nacechowana przenikaniem się różnych stylów. W poniższym tekście przyjrzymy się głównym budowlom, które stanowią dziś pomnik architektury Śląska.
5 pomników architektury Śląska, które należy zobaczyć
Turystyczne podróżowanie po Śląsku to prawdziwa przyjemność — region ten jest świetnie skomunikowany, przejazd z jednego miasta do drugiego odbywa się płynnie, często osoby przyjezdne mają wrażenie, że są cały czas w jednym mieście. Ze Śląska równie łatwo dojeżdża się do miast Zagłębia Dąbrowskiego, ale to akurat temat na inny artykuł — tu skupiamy się tylko na Śląsku.
Jeśli chcesz zwiedzać region busem, a objazd zamierasz zacząć od Sosnowca, sprawdź poniższą stronę: https://sigmatourist.pl/wynajem-busa-i-autokaru-sosnowiec/ — prezentowane tam pojazdy odpowiadają zróżnicowanym potrzebom wycieczek.
Historyczny dworzec w Gliwicach
Z funkcjonalnego punktu widzenia na uwagę zasługuje fakt, że gliwicki dworzec jest na 2 miejscu pod względem wielkości na liście największych dworców całej aglomeracji. Mimo że dworzec pochodzi z XIX wieku, to po niedawnej modernizacji obiekt stał się nowoczesną przestrzenią spełniającą wszystkie normy związane z budynkami kolejowymi.
Warto zwrócić uwagę, że gliwicki dworzec był wielokrotnie modernizowany — tak naprawdę obecny kształt znacząco różni się od pierwotnego wyglądu budowli. Mimo wszystko będąc w Gliwicach, warto wybrać się na dworzec, aby obejrzeć ten pomnik pruskiej architektury.
Kościół św. Jadwigi w Zabrzu
Ten drewniany kościół budowany na rzucie dwunastokąta przyciąga wielu turystów zwiedzających Zabrze. Budowla mieści się przy ulicy Wolności. Najlepszym dowodem potwierdzającym wartość tego obiektu jest fakt, że znajduje się on na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa śląskiego.
Kościół był budowany w pierwszej połowie XX wieku, konkretniej rzecz ujmując, w dwudziestoleciu międzywojennym. W przypadku kościoła św. Jadwigi rzuca się w oczy nietypowa jak na budowlę katolicką. Dwunastokąt nie jest często spotykanym planem dla kościołów. Na rogach budowli znajdują się 4 charakterystyczne wieżyczki — utrzymane w stylu, który u wielu wywołuje modernistyczne skojarzenia.
NOSPR w Katowicach
Symbolem nowoczesnego, modernistycznego oblicza Katowic jest gmach Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. Ta budowla przyciąga każdego roku zarówno miłośników muzyki (głównie klasycznej), jak i entuzjastów architektury.
Elementem charakterystycznym elewacji jest obecność cegły klinkierowej — nawiązującej do industrialnego charakteru regionu Śląska. Przechodząc do wnętrza budynku, w pierwszym momencie rzuca się w oczy ilość sal znajdujących się w siedzibie NOSPR — jest ich aż 400. Najistotniejszą z nich jest sala koncertowa, na której znajduje się 1800 miejsc siedzących.
Stadion Śląski w Chorzowie
Śląsk to region zasłużony dla polskiego sportu. Nie bez powodu tutaj właśnie powstał do niedawna największy stadion piłkarski w kraju. Ten budowany na wale ziemnym obiekt został zaopatrzony w ponad 55 000 miejsc siedzących.
Amfiteatralny układ obiektu sprawia, że wydarzeniom tutaj odbywającym się towarzyszą dodatkowe emocje związane z budową tej przestrzeni. Warto dodać, że Stadion Śląski to jeden z najstarszych stadionów w naszym kraju. Jego budowa rozpoczęła się w 1951 roku.
Zamek Książąt Raciborskich w Rybniku
Przechodząc do kolejnego punktu architektury Śląska, trzeba dotrzeć do oddalonego o ponad 50 kilometrów Rybnika. Tutaj mieści się Zamek Książąt Raciborskich. Historyczna budowla, której budowa rozpoczęła się już w XIII wieku. Oczywiście data ta dotyczy budowy pierwszego zamku na tym obszarze. Wielokrotnie był on niszczony i odbudowywany.
W 1788 roku władza nad państwem rybnickim przeszła na króla Prus, Fryderyka Wilhelma II, co spowodowało rozebranie dotychczasowego głównego gmachu pałacu. Na jego miejscu w 1789 roku zbudowano nowy korpus, który połączono ze skrzydłami bocznymi, a prace nadzorował Fryderyk Ilngner. Wówczas budynek pałacu w Rybniku został przekształcony w przytułek dla inwalidów wojennych. Mimo że jego późnobarokowo-klasycystyczna forma przetrwała do dzisiejszych czasów, od połowy XIX wieku budynek ten pełni funkcję sądu, a taką rolę spełnia do dziś.
Cechy szczególne architektury Śląska
Architektura Śląska jest bardzo zróżnicowana ze względu na bogactwo historyczne regionu i liczne wpływy kulturowe, które na niego oddziaływały. Jednakże można wskazać kilka cech charakterystycznych, które są szczególne dla architektury Śląska:
-
Bogate zdobnictwo – w Śląsku występuje dużo różnych stylów zdobniczych, takich jak np. sztukateria, rzeźba, malowidła czy mozaiki, co przyczynia się do bardzo bogatego wyglądu zewnętrznego budynków.
-
Funkcjonalność – architektura Śląska była zawsze związana z praktycznymi potrzebami mieszkańców. Wiele budynków posiada charakterystyczne rozwiązania funkcjonalne, np. klasztorne podwórka, kamienice z podwójnymi fasadami czy duże przestrzenie mieszkalne z wieloma pokojami.
-
Regionalizm – architektura Śląska jest często kojarzona z regionalnymi tradycjami, zwłaszcza zbudowanymi w stylu szachulcowym budynkami, które nadal są charakterystyczne dla wielu miast i wsi na tym obszarze.
-
Zróżnicowanie stylów — w Śląsku można spotkać budynki reprezentujące różne style architektoniczne, począwszy od gotyku i renesansu, a kończąc na modernizmie i awangardzie, co sprawia, że architektura Śląska jest bardzo zróżnicowana.
Jak widać, Śląsk ma w kontekście architektury sporo do zaoferowania. Co ciekawe, estetyka tego regionu jest na tyle wielorodna, że każdy znajdzie tu interesujące elementy. Warto odwiedzić tę część Polski, by napawać się jego architektonicznym kunsztem.
